Kök hücreden sperm üretildi

Kök hücreden sperm üretildi


Kök hücreden laboratuvarda geliştirilen yapay spermler kısır erkeklere umut olurken, önemli bir soruyu da gündeme getirdi: Artık erkekler zamanını doldurmuş, gereksiz bir tür mü?
Bilim insanları, ilk kez kök hücreden geliştirilen spermlerin döllemede başarıyla kullanılabileceğini kanıtladı. Farelerde yapılan deneylerin ortaya koyduğu sonuçlar, uzun vadede erkeklerden kaynaklanan kısırlık nedeniyle çocuk sahibi olamayan çiftler için büyük umut yaratıyor.

'Developmental Cell' adlı bir tıp dergisinde yayımlanan araştırmada, bu yöntemle üretilen spermlerle yedi yavru fare dünyaya getirildi. Bunlardan altısı yetişkin olana dek yaşadı. Ancak farelerden bazılarının büyüme şekillerinin anormal olduğu ve birtakım sağlık sorunları ortaya çıktığı belirtiliyor.

Uzmanlar çalışmayı 'son derece önemli' bir gelişme olarak nitelendiriyor ancak embriyonlardan oluşturulmuş spermlerle yapılacak döllemenin bir de etik boyutu var. Zira bu yöntem, tamamen laboratuvar ortamında bebekler yaratılmasını öngörüyor.

'Çocuğun babası kim olacak?'

Yapay sperm geliştirilmesi bir yandan milyonlarca erkeğe umut olurken, uzak bir gelecekte soyun devamı için erkeklere gerek kalmaması ihtimali de ortaya çıkıyor. Çünkü laboratuvar koşullarında kök hücrelerden sperm yaratmak mümkünse, erkekler zamanını doldurmuş, gerek kalmayan bir tür haline gelebilir. Yetişkin bir erkekten sperm alınmadan doğacak bir çocuğun, toplumsal anlamda da ciddi bir sorun kaynağı olacağına dikkat çeken Londra'daki Imperial College'dan Anna Smajdor, "Laboratuvar sperminden dünyaya gelen çocuğun babası kim olacak?" sözleriyle yöntemi eleştiriyor.

Çalışmada, Almanya, Georg-August Üniversitesi'nden uzmanlar bir fare embriyonundan aldığı kök hücreleri laboratuvar ortamında geliştirmeye başladı ve sperm olarak gelişen bölümü ayrıldı. Spermler dişi farelerden alınan yumurtalara enjekte edildi. Döllenen yumurtaların dişi farelerin rahmine yerleştirilmesiyle yedi yavru doğdu.

'Uzun yıllar tartışılması gerekir'

Çalışmayı yürüten ekipten Prof. Karim Nayernia, yapay sperm yaratmanın, spermin insan vücudunda nasıl oluştuğunu ve erkeklerde bu mekanizmada karşılaşılan sorunları anlamaya yardımcı olacağını söylüyor. Uzak gelecekte, kısır olan herhangi bir erkeğin de biyopsi yoluyla kök hücre örneği vererek çocuk sahibi olabilmesi imkân dahilinde. Ancak uzmanlar denemelerde ortaya çıkan anormalliklere dikkat çekerek, yöntemin uzun yıllar tartışılması gerektiğini de belirtiyorlar